Реферат плутон туралы отинем комектесиндер ?

Чехияастанасы Прагада дүниежүзі астроном ғалымдары "планета" терминініңмағнасын қайта талқылады. Халықаралық астрономия одағы осы мәселебойынша пікір алмасты. Мәселен, Плутон шынтуайтында планета ма, жоқ падеген пікірталас ондаған жылдар бойы жалғасып келеді. Ғалымдар Прагаконференциясында бір шешімге келсе, Күн жүйесінде планеталар саны тоғыземес, он екі деп белгіленуі мүмкін.Прага конференциясында дүниежүзіастроном ғалымдары келесі аптада бір шешімге келсе, Күн жүйесіне жаңапланеталардың атаулары қосылуы мүмкін. Жалпы, "планета" деген сөз -гректің сөзі, мағнасы қазақтың "жолаушы" сөзіне жақын. Жұлдыздар аспандақозғалусыз тұрады десек, планеталар жұлдыздарды айналып жүреді. ӘзіршеКүн жүйесінде тоғыз планета бар деп есептеледі. Тоғызыншы планета –Плутон, және де Плутон планета деп осыдан 70 жыл бұрын ғана танылған.Плутон "тоғызыншы планета" деп те аталады.
Алайда Күн жүйесіндесоңғы жылдары тағы бірнеше объектілер ашылды, оларды қай категорияғажатқызу мәселесін ашып алатын уақыт келді. Жаңа объектілердің көлеміПлутондікімен салыстыруға келетіндей, кейде Плутонның көлемінен асыпкетеді. Сонда оларды да планета деп тану керек пе?
Халықаралықастрономия одағы планеталарды белгілеу комитетінің төрағасы ОуенГинджерих планета деп танылу үшін объект жұлдызды айналып жүру керек,объектің өзі жұлдыз болмаса да сферикалық формаға келу үшін оның көлеміжеткілікті үлкен болу керек дейді:
- Мұнда маңызды ғылыми тұжырымдамажасалмақ. Басты орынға нысананың физикалық табиғаты шығып отыр.Планетаны домалақ формаға айналдыру үшін объекті соншалықты үлкен бе,гравитациялық күші жеткілікті ме деген өлшем қарастырылып жатыр.
Плутонныңөзін кейбір ғалымдар планета деп мойындамайды, ал енді көлемдеріПлутоннан кем емес объектілер ашылып жатса оларды планета деп тануорынды бола ма, жоқ па? Міне осы мәселеде ғалымдар "плутондар" дегенкатегорияны еңгізуді ұсынады. Яғни дәл қазір Күн жүйесінде сегіз планетабар деп есептелсе, қалған үлкен объектілерге, яғни "тоғызыншы планета"Плутонға ұқсас объектілерге "плутондар" деген категория берілсе жөн, -дейді Оуен Гинджерих:
- Қазір сегіз классикалық планета бар деп айтыпотырмыз. Бұлар – Меркурий, Шолпан, Жер, Марс, Юпитер, Сатурн, Уран жәнеНептун. Және плутон деген категория бар, бұл жаңадан бой алып жатқанкатегория.
Міне, астрономдар конференциясында "планета"категориясына "плутон" категориясын қосу ұсынылып отыр. Жалпы, Күнжүйесінде қазір нақты сегіз планета бар және оларға Плутон "тоғызыншыпланета" боп қосылады. Осы тоғыз планета қатарына үш жаңа планетақосылуы ықтимал, бұлар соңғы жылдары ашылған Ксена, Шарон және Цересобъектілері. Сонда жақын уақытта Күн жүйесі планеталарының қатары онекіге жетпек. Ал бұлардың сыртында тағы "плутондар" пайда болмақ.Алайда, дейді Халықаралық астрономия одағы планеталарды белгілеукомитетінің төрағасы Оуен Гинджерих, мектептегі балалардың басына Күнжүйесінде 12 планета бар деп қатып қалған түсінікті құюға болмайды.Себебі плутон деп танылғандардың саны келесі жылы өсе түспек. Ең дұрысыбалаларды оқытқанда "Күн жүйесінде сегіз планета бар, олардың сыртындаплутондар бар" деп оқытқан дұрыс, - дейді ғалым Оуен Гинджерих.


Қорытынды
Шындығында Плутон тарихы осындай қарапайым да қызықты. ПлутонКлайд Томбо сынды қарапайым жанды жарық жұлдызға айналдырып, ғылымға біржаңалық енгізді. Әрине, ғылым көптеген гипотезадан тұрады, сондықтанкейде қателесіп жатады. Өмірдегі шындық қашанда анықталып шығатынысекілді, сан ғасырлар бойы зерттелген Плутонның да ірі планетағажатпайтының нақты дәйектер арқылы күні кеше 2006 жылы дәлелденді.Есесіне Плутон аспан әлеміндегі шоқ жұлдыздар ортасынан көптің есіндеқалатындай ойып тұрып орын тепті деп айта аламыз.
Астрологүшін аспан денесінің атауы мен дәрежесі әлдеқайда маңыздырақ,астрофизикаға қарағанда. Бізге нақты фактіні беретін денелердің массасымен өлшемінің дәл мәнін анықтау мүмкін емес. Сондықтан да астрологияқиын жағдайда қалды деп әбден айта аламыз.
Алдағы уақытта Плутонды астролргиялық жұлдызнамаға қосу ғалымдардың қызығушылығында.
19 қаңтар 2006 жылы ұшырылған «Жаңа горизонт» атты космостықзонд 2015 жылға қарай Плутонға жетеді. Бұл миссия үшін Плутон әлі дезерттелетін болады. Оны соңғы планетаға балап емес, Кайпер белдеуініңөкілі ретінде қарастырады. Плутон үшін дәрежесін түсіру маңызды емес.Себебі, сол баяғы күйінде өз орбита бойымен әлі де ұзақ айналады.